avans ayarı nedir?
avans ayarı, bujinin ateşleme yapacağı zamanın ayarlanması demektir. normalde motor çalışma zamanlarından 1 i olan ateşleme zamanının ayarlanması motorun stabil,sessiz ve verimli çalışması açısından çok önemlidir. gerçekte istenen ateşleme zamanı piston sıkıştırma zamanının sonunda üst ölü noktaya gelirken ateşlemenin yapılması gerekir. bu motor çalışma devrine bağlı olarak sürekli değişen bir değer olmakla birlikte belli devirler için verilen avans değişmemektedir...
motor çalışma sırasında yanma odasındaki sıcaklık zaman zaman 1000 dereceye kadar çıkar...yanma odası içerisindeki sıcaklığa, motorun emdiği havanın sıcaklığına ve yakıtın sıcaklığına göre avans ayarı sürekli değişmek zorundadır...ancak eski nesil karburatörlü araçlarda avans sadece motor devri arttıkça belli oranda geciktirilmesi ile olur...bu sistem temelde motor çalışması için gerekli olan 'avans verme' olayıdır
el ile yapılan avans ayarı, distribütör hareket ettirilerek yapılır...bunun için avans tabancası kullanılır...avans tabancası ateşleme zamanı ile piston konumu arasındaki açıyı motorun çalışması esnasında gösteren 1 aygıttır...+ ve - kutupları aküye bağlandıktan sonra ateşleme zamanını belirlemek için 2. silindirin buji kablosuna avans tabancasının okuyucusu takılır ve avans ışığı volan üzerine düşürülerek her ateşleme anında ışık yandığında 1. silindirin üst ölü noktaya göre konumu ölçülür... platin ateşlemeli spring ve r12 lerimizde avans ayarı bu şekilde elle yapılırken, elektronik ateşlemeli 9-11 araçlarda avans ayarı otomatik olarak yapılır...
yukarıda değindiğim avans ayarının belirlenmesinde etkili olan motor yakıt ve hava sıcaklığı konularına da biraz değinelim...
yanmanın olabilmesi için açık alev kaynağı gereklidir...benzinli araçlarda bu alev kaynağı buji kıvılcımıdır...ancak yanma buji ateşlemesi sırasında olmaz...buji ateşlemesi sadece yanma reaksiyonunu başlatan 1 etki yaratır...silindir içine alınan yakıtın yanmasına sıcaklık da etki eder...bu yüzden motor yakıt ve hava sıcaklığı arttıkça motorun verimli çalışması için gerekli olan optimum avans ayarı değeri değişir...sıcaklık arttıkça yanma daha erken olacağı için avansın biraz geciktirilmesi ve piston üst ölü noktada, belki de biraz daha geç ateşlenmesi sağlanmalıdır...böylece yanma zamanı tam ayarlanır ve optimum ateşleme sağlanır...
avans ayarı normalden fazla olursa ateşleme gecikir... bu durum özellikle alt ve orta devirlerde motorun ani şekilde devirlenmesine yardımcı olur ancak üst devirlerde iyice geciken ateşleme piston alt ölü noktaya geldiğinde bile yanmanın devam etmesine, ve tork düşüşüne neden olur...aynı şekilde normalden çok erken ateşlenen yakıt da düşük avans ayarı yüzünden piston üst ölü noktaya yaklaşırken ateşlemenin olmasına neden olur...bu durumda piston üzerinde ters 1 giç oluşacağından motorun alt devirlerde torkunun düşük olması sonucu ortaya çıkar...ancak bu durumda da motor devirlendikçe avansın tam ateşleme zamanına denk gelmesi ile yüksek devirlerde ekstra tork ve güç sağlanabilir...alt devirlerde isteksiz olan motor devir arttıkça tork değerini kaybetmeden ya da çok az 1 düşüşle korur ve aracın max. hızı artar...
http://www.obitet.gazi.edu.tr/animasyonlar/4zamanlimotor2/2.htm(alıntıdır)
